Τεχνικές

Είναι μία μέθοδος θεραπευτικής περίδεσης (taping) που χρησιμοποιεί μία ειδική ελαστική ταινία η οποία είναι υποαλλεργική, αδιάβροχη, δεν περιέχει κάποια φαρμακευτική ουσία, αφαιρείται εύκολα και διαρκεί μέχρι και 3-5 μέρες.
Οι τέσσερις βασικές λειτουργίες της μεθόδου είναι:

  • Αποκατάσταση μυϊκής λειτουργίας και βελτίωση μυϊκής απόδοσης
  • Προώθηση της λεμφικής και αιματικής κυκλοφορίας
  • Μείωση του πόνου
  • Διόρθωση της κακής ευθυγράμμισης των αρθρώσεων

 

Ανακαλύφθηκε στα τέλη του 1970 από τον Γιαπωνέζο χειροπράκτη και κινησιολόγο Dr. Kenso Kase, και έκτοτε θεωρείται η καλύτερη μορφή taping κυρίως στον αθλητισμό. Η ταινία έχει την ικανότητα να διατείνεται έως και 140% και έτσι επιτρέπει πλήρη τροχιά κίνησης του μέλους και λειτουργικότητα. Η διατατικότητα της ταινίας είναι και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της καθώς της επιτρέπει να τεντώνεται κατά την εφαρμογή. Η ταινία εφαρμόζεται σε θέση διάτασης του μυός. Με την επαναφορά του μυ στη θέση ηρεμίας, θα δημιουργηθούν κάποιες πτυχές, οι οποίες ανυψώνουν το δέρμα και έτσι επιτρέπεται στο αίμα και στη λέμφο να κινούνται φυσιολογικά, βοηθώντας στην απορρόφηση ενός οιδήματος. Παράλληλα, αποσυμπιέζει τους υποδoχείς του πόνου, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη μείωσή του πόνου.
Ένα από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά της μεθόδου είναι η «ευελιξία» των θεραπευτικών δράσεων της. Ανάλογα με το πώς, που και με τι τάση θα εφαρμοστεί η ταινία, θα αλλάξει το επιθυμητό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Υπάρχει μία πληθώρα εφαρμογών Kinesio Taping® που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον θεραπευτή ανάλογα με την πάθηση και τον σκοπό που θέλει να επιτύχει.
Ενδεικτικά αναφέρονται ορισμένες περιπτώσεις όπου η λειτουργική περίδεση Kinesio Taping® έχει θεραπευτικά οφέλη:

  • Αυχενικό σύνδρομο, Οσφυαλγία
  • Επιγονατιδομηριαίο πόνο, Χονδροπάθεια επιγονατίδας
  • Αθλητικές κακώσεις
  • Διάστρεμματα
  • Αιμάτωμα, Οίδημα μετεγχειρητικό ή μετατραυματικό
  • Λεμφοίδημα
  • Τενοντοπάθειες άνω και κάτω άκρων
  • Πόνους μυών και αρθρώσεων
  • Αστάθειες αρθρώσεων
  • Νευρολογικές διαταραχές

Η ακράτεια ούρων είναι η ακούσια απώλεια ούρων σε ακατάλληλη χρονική στιγμή που μπορεί να συμβαίνει και σε δημόσια μέρη. Μπορεί να προκαλεί κοινωνικά προβλήματα στον πάσχοντα καθώς έχει να αντιμετωπίσει οσμές, ερεθισμούς δέρματος και βρεγμένα ρούχα και να τον οδηγήσει σε απομόνωση, αλλά και προβλήματα υγείας (δερματίτιδες, λοιμώξεις). Δεν είναι ασθένεια αλλά ένα σύμπτωμα πολλών διαταραχών του ουροποιητικού συστήματος.
Συχνότητα: Ο καθηγητής Ralph Benson του Πανεπιστημίου του Oregon υπολόγισε ότι τουλάχιστον 50% των Καυκάσιων γυναικών υποφέρουν από ακράτεια κάποια στιγμή της ζωής τους και το 20% όλων των γυναικολογικών χειρουργείων αφορούν αυτό το πρόβλημα. Είναι πολύ συχνή σε ηλικιωμένους αλλά αφορά όλες τις ηλικίες, με τις γυναίκες να έχουν διπλάσιες πιθανότητες εμφάνισης από τους άντρες. Περίπου 4 στις 100 ενήλικες γυναίκες έχουν ακράτεια. 10 εκατομμύρια στις ΗΠΑ, 3 εκατομμύρια στη Μ. Βρετανία και περίπου 200.000 στην Ελλάδα, με τον αριθμό να είναι ακόμα μεγαλύτερος αν υπολογιστεί και το ποσοστό που λόγω ντροπής δεν αναφέρει το πρόβλημα.
Ποιοι έχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν ακράτεια;

  • Αθλητές λόγω δονήσεων και προσγείωσης από άλματα
  • Γυναίκες μετά από εγκυμοσύνη ή γυναικολογικά χειρουργεία
  • Πολύτοκες μητέρες (4 παιδιά και άνω)
  • Διαβητικοί
  • Άτομα με επανεμφανιζόμενη ουρολοίμωξη
  • Γυναίκες μετά από εμμηνόπαυση
  • Άτομα με δυσκοιλιότητα ή χρόνιο βήχα
  • Παχύσαρκοι
  • Ασθενείς με γεροντική άνοια ή νευρολογικά προβλήματα (Εγκεφαλικό επεισόδιο, Σκλήρυνση κατά πλάκας, νόσος Parkinson)

Είδη ακράτειας ούρων:

  • Ακράτεια από προσπάθεια (stress incontinence): Είναι η πιο συχνή μορφή. Συμβαίνει κατά την διάρκεια σωματικής προσπάθειας όπως με τον βήχα, το φτέρνισμα, την άρση βάρους, το γέλιο, το περπάτημα ή τα άλματα. Η αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης που προκύπτει από αυτές τις δραστηριότητες οδηγεί σε διαρροή όταν οι μύες του πυελικού εδάφους είναι αδύναμοι και δεν υποστηρίζουν την κύστη και την ουρήθρα. Μπορεί επίσης ο σφιγκτήρας της ουρήθρας να μην λειτουργεί σωστά από μόνος του λόγω τοκετού ή χειρουργικού τραύματος ή και στην εμμηνόπαυση λόγω μειωμένων επιπέδων οιστρογόνων.
  • Επιτακτική ακράτεια (urge incontinence): Ξαφνικά η γυναίκα νιώθει μία έντονη επιθυμία για ούρηση, συνήθως χωρίς ιδιαίτερο λόγο, αλλά δεν προλαβαίνει να φτάσει στην τουαλέτα και προκύπτει διαρροή. Εδώ γίνονται ανεξέλεγκτες  έντονες συσπάσεις της κύστης, η οποία ονομάζεται υπερδραστήρια κύστη από μόλυνση ή νευρολογικά αίτια. Μπορεί να υπάρχει ή όχι αδυναμία του πυελικού εδάφους ή σπασμός / τάση αυτού.
  • Από υπερπλήρωση (overflow incontinence): Η κύστη είναι μόνιμα γεμάτη ούρα, αδυνατεί να αδειάσει λόγω κάποιας απόφραξης και παρ’ όλα αυτά υπάρχει διαρροή όταν η ποσότητα ούρων ξεπεράσει το όριο που αδειάζει η κύστη. Είναι σπάνιο στις γυναίκες και πιο συχνό στους άνδρες μετά από χειρουργεία, υπερπλασία προστάτη, στένωση ουρήθρας, διαβήτη ή νευρολογικά προβλήματα.
  • Μικτού τύπου (mixed incontinence): Συνύπαρξη συνήθως της ακράτειας από προσπάθεια και της επιτακτικής.

Στην εικόνα 1 βλέπετε τα είδη της ακράτειας.

 

ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΤΗΝ ΑΚΡΑΤΕΙΑ ΟΥΡΩΝ

Η φυσικοθεραπεία μπορεί να δώσει λύση σε 3 είδη ακράτειας: την επιτακτική, την ακράτεια από προσπάθεια και την μικτή. Η φυσικοθεραπευτική προσέγγιση περιλαμβάνει πρόγραμμα αποκατάστασης του πυελικού εδάφους με ασκήσεις και biofeedback, καθώς η κακή φυσική κατάσταση αυτών των μυών ευθύνεται για επεισόδια ακράτειας.
Το πυελικό έδαφος είναι το μυϊκό σύστημα που βρίσκεται εσωτερικά στη βάση της λεκάνης. Η λεκάνη είναι σαν ένα οστικό μπολ του οποίου ο πάτος λείπει και τον σχηματίζουν αυτοί οι μύες που είναι σαν δίχτυ ή σαν αιώρα και καλύπτουν το κενό ανάμεσα στον κόκκυγα και το ηβικό οστό. Οι μύες αυτοί στηρίζουν την κύστη, την μήτρα και το έντερο, ελέγχουν τους σφικτήρες που είναι γύρω από τις 3 οπές που το διαπερνούν (ουρήθρας, τραχήλου, πρωκτού) και ενισχύουν την σεξουαλική λειτουργία.

Μπορείτε να δείτε την θέση και το σχήμα του πυελικού εδάφους στην εικόνα 2.

 

Οι μύες του πυελικού εδάφους αντιδρούν όπως όλοι οι μύες του ανθρώπινου σώματος και επομένως με ένα κατάλληλο πρόγραμμα άσκησης εκπαιδεύονται και ενδυναμώνονται. Ο φυσικοθεραπευτής διδάσκει στην ασθενή πώς να βρει τους σωστούς μύες και πώς να τους χρησιμοποιήσει σωστά. Ένα συχνό λάθος είναι ότι οι ασθενείς χρησιμοποιούν λάθος μύες όπως της κοιλιάς, τους μηρούς ή τους γλουτούς ή μπορεί να κάνουν πολύ έντονα τις ασκήσεις και να οδηγηθούν σε κόπωση και επιδείνωση των συμπτωμάτων. Οι ασκήσεις γίνονται με διάφορους τρόπους και χρησιμοποιούνται διαφορετικές αρχικές θέσεις ανάλογα με την αξιολόγηση και την αντοχή της ασθενούς. Συνήθως γίνονται περίπου 3 σετ την ημέρα και θα πρέπει να εκτελούνται για τουλάχιστον 3-4 μήνες μέχρι να αποδώσουν αποτελέσματα.

Στην εικόνα 3 φαίνονται τα αποτελέσματα της άσκησης των μυών του πυελικού εδάφους.

 

Αν η εκπαίδευση είναι δύσκολη και ανάλογα με τη βαρύτητα του προβλήματος, μπορεί να εφαρμοστεί η μέθοδος του biofeedback, η οποία χρησιμοποιεί μία ηλεκτρονική συσκευή που βοηθά τον ασθενή να αναγνωρίσει τους μύες που πρέπει να εξασκήσει, καθώς οι μύες αυτοί δεν είναι ορατοί και πολλοί ασθενείς δεν ξέρουν πραγματικά που πρέπει να «σφίξουν». Συστήνεται για θεραπεία της ακράτειας από προσπάθεια, της επιτακτικής αλλά και της μικτής. Η μέθοδος περιλαμβάνει έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και κάποιον επιπρόσθετο ηλεκτρονικό εξοπλισμό που βοηθούν την ασθενή να καταλάβει πότε συσπώνται οι πυελικοί μύες. Γίνεται ένα καθοδηγούμενο πρόγραμμα σύσπασης και χαλάρωσης των μυών και η ασκούμενη με τον φυσικοθεραπευτή παρακολουθούν τα αποτελέσματα στην οθόνη. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται αντιληπτό αν η ασθενής έχει αδύναμους μύες πυελικού εδάφους, αν δεν καταβάλει την απαιτούμενη δύναμη για σύσπαση ,αν κουράζει υπερβολικά τους μύες ή αν δεν μπορεί να τους χαλαρώσει αρκετά και επιτυγχάνεται σταδιακή επανεκπαίδευση και ενδυνάμωση των μυών. Εκτελούνται εβδομαδιαίες συνεδρίες που ακολουθούνται από πρόγραμμα άσκησης στο σπίτι. Μελέτες στη χρήση του biofeedback σε συνδυασμό με πρόγραμμα άσκησης στο σπίτι έδειξαν ένα ποσοστό 54-87% βελτίωσης της ακράτειας.

Η μυοπεριτονιακή απελευθέρωση είναι μία τεχνική θεραπείας μαλακών ιστών που περιλαμβάνει εφαρμογή ειδικών πιέσεων και διατάσεων που εφαρμόζεται σε περιορισμούς των μυοπεριτονιακών δομών με σκοπό να μειώσει τον πόνο και να αποκαταστήσει την ελαστικότητα και την κίνηση. Ο όρος «μυοπεριτονιακός» σχηματίζεται από τη λέξη «μύο» που αναφέρεται σε μυς και από τη λέξη «περιτονία» . Η περιτονία είναι μία σκληρή μεμβράνη με διαφορετικό πάχος που περικλείει και διαχωρίζει όλες τις δομές του σώματος, από ολόκληρες μυϊκές ομάδες και οστά μέχρι και κάθε μεμονωμένο κύτταρο, παρέχοντας προστασία και επικοινωνία των ιστών. Είναι σαν ένα τρισδιάστατο δίχτυ που περιβάλλει μυϊκές ίνες, τένοντες, συνδέσμους, νεύρα, όργανα και αγγεία. Η περιτονία αποτελείται από ίνες κολλαγόνου (40%) και λιπαντικές ουσίες. Ο μυς με την περιτονία του και το υγρό της αποτελούνται από 70% νερό και η περιτονία συμπεριφέρεται σαν σφουγγάρι. Όταν η περιτονία είναι φυσιολογική και ενυδατωμένη έχει την ικανότητα να διατείνεται και να κινείται χωρίς περιορισμό.

Τι γίνεται όμως όταν η περιτονία «κολλήσει»;
Λόγω φυσικού ή συναισθηματικού τραύματος η περιτονία αφυδατώνεται και μειώνεται η λιπαντική ουσία ανάμεσα στις ίνες του κολλαγόνου. Έτσι αυτές κολλάνε μεταξύ τους και  γίνονται κοντύτερες και σκληρότερες ασκώντας πίεση σε παρακείμενους ιστούς.  Το γεγονός αυτό προκαλεί μεγαλύτερη παραγωγή κολλαγόνων ινών στην περιοχή από τον οργανισμό σαν μέσο προστασίας και έτσι η περιτονία στο σημείο αυτό γίνεται ανελαστική και πιο σκληρή. Σαν αποτέλεσμα εμφανίζεται μυϊκός πόνος αλλά και πιέζονται αγγεία και νεύρα προκαλώντας πόνο και διαταραχή στην αιμάτωση. Ο πόνος περιγράφεται σαν οξύς , βαθύς, βουβός, διάχυτος ή και καυστικός. Συχνά είναι δύσκολο να εντοπιστεί το ακριβές σημείο πόνου και αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, ο πόνος θα γίνει πιο γενικευμένος.
Η μυοπεριτονιακή απελευθέρωση αυξάνει την ενυδάτωση της λιπαντικής ουσίας , των κολλαγόνων ινών και όλου του συστήματος της περιτονίας. Αυξάνει την απόσταση μεταξύ των κολλαγόνων ινών και αποκαθιστά την ελαστικότητα της περιοχής και μειώνει την πίεση που ασκείται στις παρακείμενες δομές.

Τι είναι τα trigger points και πως βοηθά η μυοπεριτονιακή θεραπεία;
Τα μυοπεριτονιακά σημεία πυροδότησης (trigger points) είναι μικρές, περιχαρακωμένες, υπερευαίσθητες εστίες στους μυς και στις περιτονίες και δίνουν την αίσθηση ενός σκληρού “κόμπου” ανάμεσα στις μυϊκές ίνες. Προκαλούν βράχυνση στον μυ και “αντανάκλαση πόνου”, σε συγκεκριμένες περιοχές του σώματος για το καθένα, εφόσον αυτά πιεστούν. Tα σημεία αυτά δημιουργούνται λόγω καταπόνησης των μυών η οποία μπορεί να οφείλεται σε κακή στάση στην εργασία, περιττό βάρος, έλλειψη άσκησης και διατάσεων, παλαιότερους τραυματισμούς που δεν αποκαταστάθηκαν σωστά κ.α.  Ο πόνος που ένα trigger point μπορεί να προκαλέσει είναι παρόμοιος με αυτόν που προκαλεί ένας μυοπεριτονιακός περιορισμός – οξύς, βαθύς, βουβός με αίσθηση μουδιάσματος ή και καψίματος και συνήθως επεκτείνεται και σε πιο απόμακρες περιοχές από το σημείο που βρίσκεται (αντανακλά σε άλλα σημεία).
Αν ένα σημείο πυροδότησης και η γύρω περιτονία δεν «απελευθερωθούν» είναι αδύνατον ο μυς να διαταθεί. Η μυοπεριτονιακή απελευθέρωση έχει σκοπό να χαλαρώσει τα ενεργά  trigger points αλλά και τους μυοπεριτονιακούς περιορισμούς που συμβάλλουν στον πόνο, στην ανελαστικότητα και την δυσλειτουργία της περιοχής.

Η τεχνική χρησιμοποιείται για ανακουφίσει από τον πόνο που προκαλείται από διάφορες παθήσεις όπως:

  • Χρόνιος πόνος
  • Αυχεναλγία και οσφυαλγία
  • Πονοκέφαλοι
  • Δυσλειτουργία της κροταφογναθικής άρθρωσης
  • Τραυματισμού τύπου μαστιγίου (whiplash)
  • Αθλητικές κακώσεις
  • Θλάσεις
  • Συμφύσεις και ουλώδεις ιστούς
  • Πελματιαία απονευρωσίτιδα
  • Μυϊκή τάση λόγω έντονου stress
  • Τενοντοπάθειες
  • Ινομυαλγία

Η θεραπευτική άσκηση είναι μία φυσικοθεραπευτική παρέμβαση που περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων που αποσκοπούν στην αποκατάσταση ή βελτίωση της μυοσκελετικής, καρδιοαναπνευστικής και νευρολογικής λειτουργίας χωρίς να επιδεινώνουν το πρόβλημα του ασθενή. Η πλειοψηφία των περιστατικών που θα απευθυνθούν για θεραπεία στο φυσικοθεραπευτήριο θα χρειαστεί να ακολουθήσουν κάποιο πρόγραμμα άσκησης. Επίσης αρκετοί άνθρωποι θέλουν να γυμναστούν αλλά φοβούνται πως κάνοντας από μόνοι τους κάποιο είδος άσκησης ή αθλήματος θα επιφέρουν στο σώμα τους καταπόνηση ή θα διαταράξουν ένα υπάρχον μυοσκελετικό πρόβλημα.
Ο ρόλος του φυσικοθεραπευτή είναι να σχεδιάσει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα για κάθε ασθενή, προσαρμοσμένο στις ανάγκες του ώστε να μειώσει τον κίνδυνο τραυματισμών, αλλά και στοχευμένο στην βελτίωση και διατήρηση της λειτουργικής δραστηριότητας μετά από τραυματισμούς, χειρουργεία, διαταραχές ή ασθένειες. Οι ασκήσεις που συχνά χρησιμοποιούνται είναι ασκήσεις βελτίωσης της κινητικότητας και ελαστικότητας, ενδυνάμωσης και αντοχής, καθώς και ασκήσεις συντονισμού, ιδιοδεκτικότητας και ισορροπίας.
Ανάλογα με τον ασθενή και με την πάθησή του τα αποτελέσματα ενός προγράμματος θεραπευτικής άσκησης περιλαμβάνουν:

 

  • Βελτίωση στη φυσική δραστηριότητα μετά από τραυματισμό ή χειρουργείο
  • Πρόληψη μετεγχειρητικών ή μετατραυματικών επιπλοκών
  • Διατήρηση λειτουργικότητας ή ελαχιστοποίηση ατροφίας που μπορεί να προκληθεί από την εξέλιξη μιας νόσου
  • Πρόληψη μελλοντικών υποτροπών ή κινητικής δυσλειτουργίας

Ο φυσικοθεραπευτής είναι υπεύθυνος στο να αξιολογεί τον ασθενή σε όλη τη διάρκεια του προγράμματος και να κάνει τις κατάλληλες παρεμβάσεις είτε αυτές αφορούν στην αύξηση της έντασης του προγράμματος καθώς ο ασκούμενος βελτιώνεται, είτε στην μείωση ή τροποποίηση των ασκήσεων όταν παρατηρούνται σημάδια κόπωσης ή πόνου.
Η θεραπευτική άσκηση είναι ίσως το καλύτερο μέσο αντιμετώπισης πολλών παθήσεων και καταστάσεων όπως μυοσκελετικοί τραυματισμοί ή σύνδρομα, μετεγχειρητική αποκατάσταση, οστεοπόρωση, αρθρίτιδες, νευρολογικές παθήσεις, εγκυμοσύνη και καρδιοαναπνευστικά προβλήματα. Ωστόσο σε πολλές από αυτές τις καταστάσεις υπάρχουν περιορισμοί και κίνδυνοι από την άσκηση που ο φυσικοθεραπευτής αξιολογεί προσεκτικά, εφαρμόζει τις απαραίτητες προφυλάξεις και σχεδιάζει ένα πρόγραμμα κατάλληλο για την ικανότητα του ασθενή, την ηλικία, την αντοχή, την δριμύτητα του τραυματισμού ή το στάδιο της ανάρρωσης.

  


Η εργονομική εκπαίδευση του ασθενή είναι ένα εξίσου σημαντικό κομμάτι της αποθεραπείας, καθώς η φυσικοθεραπεία δεν είναι μόνο η αντιμετώπιση του πόνου αλλά και η πρόληψη των μελλοντικών υποτροπών. Είναι επιτακτική η ανάγκη της ενημέρωσης του ασθενή για την φύση και τα αίτια της πάθησής του, καθώς και η εκπαίδευσή του στους τρόπους που μπορεί να βοηθήσει ο ίδιος την αποκατάστασή του και να αποφύγει περαιτέρω μυοσκελετικά προβλήματα.
Η πλειοψηφία των μυοσκελετικών προβλημάτων προέρχεται από κακή στάση είτε στην εργασία είτε στο σπίτι και από πολύωρες επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες χωρίς δυνατότητα διαλλείματος.
Ο ρόλος του φυσικοθεραπευτή είναι να διδάξει στον ασθενή το σωστό πρότυπο στάσης, αλλά και να τον ενημερώσει για τις παρεμβάσεις που μπορεί να κάνει στον χώρο εργασίας του ώστε να μειώσει τα φορτία στο σκελετό του. Επίσης αν η εργασία έχει να κάνει με κάποια επαναλαμβανόμενη κίνηση όπως πχ άρση βάρους, η εκπαίδευση θα περιλαμβάνει και την εξάσκηση στον ορθό τρόπο εκτέλεσης των κινήσεων ώστε να αποφεύγονται πιθανοί τραυματισμοί. Απαραίτητη είναι και η εφαρμογή τακτικών διαλειμμάτων κατά την πολύωρη εργασία και η εκτέλεση διατάσεων και ασκήσεων για την εξισορρόπηση των μηχανικών φορτίσεων λόγω της ακινησίας του ασθενή.

Τέλος ο φυσικοθεραπευτής θα παρέχει όλες τις απαραίτητες συμβουλές για την εκτέλεση των καθημερινών λειτουργικών δραστηριοτήτων εκτός επαγγέλματος όπως για παράδειγμα στις δουλειές του σπιτιού, του κήπου, στην οδήγηση και στην άθληση.
Με αυτόν τον τρόπο ο ασθενής αποκτά ενεργό ρόλο στην  θεραπεία του, μαθαίνει να διαχειρίζεται σωστά το σώμα του και συνειδητοποιεί την σπουδαιότητα της πρόληψης. Η φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση είναι ευκολότερη σε έναν σωστά εκπαιδευμένο ασθενή, σε σχέση με κάποιον που δεν προσέχει αν καταπονεί το σώμα του στην καθημερινότητά του.

Το Taping είναι μία θεραπευτική μέθοδος περίδεσης με ειδικές ταινίες σταθεροποίησης που χρησιμοποιείται σαν μέσο προφύλαξης και θεραπείας. Έχει ευρεία χρήση στον αθλητισμό για την αποκατάσταση αλλά και την πρόληψη των τραυματισμών καθώς προστατεύει και σταθεροποιεί την άρθρωση, υποβοηθώντας την λειτουργία των συνδεσμικών δομών.
Τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται και εκτός από τον αθλητισμό για την ανακούφιση από τον πόνο και την υποστήριξη της περιοχής σε ασθενείς με μυοσκελετικό πόνο όπως οσφυαλγία, για την διόρθωση κακής κυφωτικής στάσης, σε βιομηχανικές διαταραχές όπως χονδροπάθεια επιγονατίδας, αλλά και σε τενοντοπάθειες πχ υπερακανθίου στον ώμο.
Οι μηχανισμοί δράσης του taping περιλαμβάνουν:

  • Σταθεροποίηση των αρθρώσεων
  • Ελάττωση του πόνου
  • Αναχαίτηση των υπερδραστήριων μυών μέσω ερεθισμού υποδοχέων νευρικού συστήματος
  • Βελτίωση της ιδιοδεκτικότητας
  • Αυξημένη συνειδητοποίηση της περιοχής από τον ασθενή λόγω της αίσθησης που του προκαλεί η ταινία με αποτέλεσμα να δίνει μεγαλύτερη προσοχή στο πρόβλημά του




Taping γόνατος




Taping ώμου

Η μέθοδος McKenzie είναι μία ολοκληρωμένη στρατηγική αξιολόγησης, θεραπείας και πρόληψης μηχανικών προβλημάτων της σπονδυλικής στήλης και των περιφερικών αρθρώσεων. Ανακαλύφθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’50 από τον Νεοζηλανδό φυσικοθεραπευτή Robin McKenzie και στις μέρες μας διδάσκεται παγκοσμίως.  
Η φιλοσοφία της μεθόδου είναι η ενεργή συμμετοχή του ασθενούς και η εκπαίδευσή του πάνω στη φύση του προβλήματος, στην αυτοθεραπεία του και στην πρόληψη των υποτροπών.

Η μέθοδος ακολουθεί μία διαδικασία τριών βημάτων:

  1. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ: Η αξιολόγηση αρχίζει με την λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού και ακολουθείται από μηχανική κλινική εξέταση όπου ο ασθενής εκτελεί μία σειρά κινήσεων ή θέσεων. Ανάλογα με την ανταπόκριση των συμπτωμάτων στις κλινικές δοκιμασίες, προκύπτει η κατάταξη του προβλήματος του ασθενή στα μηχανικά σύνδρομα και καθορίζεται την κατάλληλη θεραπευτική στρατηγική φόρτισης.
  2. ΘΕΡΑΠΕΙΑ: Η μηχανική θεραπεία είναι μία σειρά εξατομικευμένων ασκήσεων. Η έμφαση δίνεται στην ενεργή συμμετοχή του ασθενή, γεγονός που ελαχιστοποιεί την ανάγκη για μεγάλο αριθμό επισκέψεων στο φυσικοθεραπευτήριο. Οι περισσότεροι ασθενείς μετά από κατάλληλη εκπαίδευση στις ασκήσεις και στην πρόληψη μπορούν να πετύχουν την αυτοθεραπεία. Σε δύσκολες περιπτώσεις ο πιστοποιημένος στην μέθοδο θεραπευτής θα εφαρμόσει τεχνικές με τα χέρια μέχρι ο ασθενής να καταστεί ικανός να εφαρμόζει τις ασκήσεις μόνος του.
  3. ΠΡΟΛΗΨΗ: Εκπαιδεύοντας τον ασθενή για τη σπουδαιότητα της πρόληψης των μελλοντικών κρίσεων, την ανάγκη εφαρμογής του σωστού προτύπου στάσης στις καθημερινές δραστηριότητες, την συνέχιση του προγράμματος άσκησης και την έγκαιρη αναγνώριση πιθανών συμπτωμάτων, μειώνεται ο κίνδυνος για πιθανές υποτροπές.

 

Η μέθοδος McKenzie κατατάσσει τους ασθενείς με σπονδυλικό πόνο σε τρία σύνδρομα:
Α) Σύνδρομο στάσης: Είναι το αποτέλεσμα παρατεταμένων στάσεων ή θέσεων που επηρεάζουν τις αρθρικές επιφάνειες, τους μύες ή τους τένοντες. Εμφανίζεται συνήθως σε νέα άτομα. Ο πόνος είναι πάντα τοπικός και μπορεί να αναπαράγεται σε θέσεις τελικής τροχιάς που διατηρούνται πολύ ώρα όπως σε κακή καθιστική θέση. Κανένας πόνος δεν εμφανίζεται σε κινήσεις σε ασθενείς με σύνδρομο στάσης και η ανακούφιση από τον πόνο συνήθως είναι άμεση όταν διορθωθεί η παρατεταμένη στάση.

Β) Σύνδρομο δυσλειτουργίας: Ονομάζεται έτσι γιατί συνεπάγεται κάποιου είδους προσαρμοστικής βράχυνσης, ουλοποίησης ή σύμφυσης συνδετικού ιστού που προκαλεί πόνο. Το χαρακτηριστικό του συνδρόμου είναι πόνος στο τέλος της τροχιάς κίνησης και μείωση του εύρους κίνησης. Όταν ο ασθενής κινηθεί μακριά από το τέλος της τροχιάς ο πόνος καταλαγιάζει. Η αποκατάσταση παίρνει χρόνο γιατί εστιάζεται στην αναμόρφωση των ιστών η οποία επιτυγχάνεται μέσα από ένα μεθοδικό πρόγραμμα ασκήσεων όπου οι ιστοί φορτίζονται επαναλαμβανόμενα για να επιστρέψουν στην λειτουργικότητά τους. Η εκπαίδευση του ασθενούς είναι απαραίτητη ώστε να καταλάβει ότι η διαδικασία θα διαρκέσει καιρό και θα είναι λίγο δυσάρεστη γιατί οι ασκήσεις θα είναι επώδυνες καθώς θα στοχεύουν στην τελική τροχιά ώστε να γίνει η σωστή φόρτιση των δομών.

Γ) Σύνδρομο διαταραχής: Είναι το πιο συχνό σύνδρομο με ποικίλα κλινικά συμπτώματα. Το εννοιολογικό μοντέλο που έχει χρησιμοποιηθεί για να περιγράψει το σύνδρομο διαταραχής είναι αυτό της εσωτερικής μετατόπισης που συμβαίνει στο μεσοσπονδύλιο δίσκο (μετατόπιση, προβολή, κήλη). Το χαρακτηριστικό του συνδρόμου είναι η μεταβολή των συμπτωμάτων με συγκεκριμένες κινήσεις και η εμφάνιση προτίμησης κινητικής κατεύθυνσης. Όταν εφαρμόζονται συγκεκριμένες κινήσεις όπως πχ έκταση, τα συμπτώματα πχ πόνος στο γλουτό, γίνονται είτε πιο κεντρικά δηλαδή μετατοπίζονται κοντά στην οσφύ (επικέντρωση) είτε μειώνονται σε ένταση ή και καταργούνται. Είναι συχνό ο ασθενής να βλέπει άμεση μείωση των συμπτωμάτων με τις επαναλαμβανόμενες κινήσεις.

Εικόνα 1: Εκτάσεις οσφυϊκής μοίρας από όρθια θέση.

 

Εικόνα 2: Οπίσθια έλξη αυχενικής μοίρας στην καθιστή θέση.